به تازگی به همت گروه اخلاق مهندسی پژوهشکده علم، فلسفه و اخلاق مهندسی، حدود یکصد مورد اخلاقی مهندسی مربوط به انجمن ملی مهندسان آمریکا به زبان فارسی در سایت آن پژوهشکده قرار داده شده است. در سایت یاد شده می توانید بدون ثبت نام چند مقاله را دانلود کنید ولی برای تعداد بیشتر نیاز به ثبت نام است. البته ثبت نام رایگان است و مسوولین سایت برای آشنایی با علاقه مندان اخلاق مهندسی و ارتباط بیشتر تکمیل فرمی را لازم می دانند.
توصیه من آن است که برای شروع آشنایی با این شاخه علمی از مطالعه این نوشته ها شروع کنید.
آدرس وبسایت: http://sper.ir
این جمله آغازین سایت مرکز اخلاق دانشگاه سانتا کلارا موجب شد که پس از ماهها برای ثبت آن به صفحه وبلاگم برگردم.
این جمله زیبا و شما:
Being personally ethical may not make you effectively ethical in professional setting.
.You need a vocabulary for explaining your ethical judgments
گاهی من فکر می کنم اصل انرژی و وقت من در اخلاق مهندسی صرف این نکته می شود که اخلاق فردی لزوما موجب اخلاقی رفتار کردن در حرفه نمی شود. توجه به این نکته که تصمیم گیری اخلاقی در وانفسای جهان مدرن با این همه متغیرهای مختلف اجتماعی و فردی معاصر، یک فن و مهارت است.
بسیار دیده ایم کسانی را که انسان های خوبی بوده اند ولی در حوزه کار و حرفه شان، بدون آن که بخواهند و یا حتی متوجه بشوند به دیگران صدمه زده اند. ما براستی علاوه بر رشد فضایل اخلاقی در خود، نیازمندیم که با الگوهای تصمیم گیری در عمل آشنا باشیم و آنها را بکار بگیریم.
گاهی وقتی در جلسه ای بر ضرورت اخلاق حرفه ای تاکید می کنم، بی رغبتی و بی توجهی مخاطبان ناآشنا آزارم می دهد. امیدوارم هرچه زودتر از گردنه توجیه ضرورت شاخه کلان اخلاق کاربردی عبور کنیم و به پیچ های فنی تر ماجرا برسیم...
مطالعه محتوای وبسایت زیر بسیار سودمند است.
http://ethicsops.com/ethicstestshome.php
اخلاق مهندسی، در کشور ما هنوز غریب و مهجور است. اگرچه این درس به عنوان درس عمومی در وزارت آموزش عالی برای دانشجویان دوره لیسانس مهندسی مصوبه دارد؛ اگر چه در سالهای اخیر همایشهایی با عنوان اخلاق مهندسی در کشور برگزار شده است؛ اگرچه سازمانهای حرفه ای همچون نظام مهندسی ساختمان، جهت ارتقا و تمدید مجوز اعضایشان، نیم نگاهی به این رشته علمی داشتهاند
اما
در حال حاضر، این درس در دانشگاههای ما وجود خارجی ندارد.
دورههای آموزشی، هماندیشیها و کارگاههای اخلاق مهندسی برای مهندسان برگزار نمیشود.
مهندسان بدون هرگونه الزام برای آشنایی با مسئولیتهای اخلاقی در محیط کار خود فعالیت میکنند.
و حتی بالاتر از آن
کشور ما هیچگونه سند اخلاقی در حوزه مهندسی ندارد.
در کشور ما هیچگونه پژوهش علمی در حوزه اخلاق مهندسی انجامنشده است.
اخلاق مهندسی، هیچ مرکز پژوهشی فعال در کشور ندارد.
هیچ کتاب درخور اخلاقی در حوزه مهندسی مبتنی بر دین و فرهنگ اسلامی ایرانی و نیازهای ملی وجود ندارد.
...
لذا همچنان باید جملهای را که چند سال پیش بکار بردم، تکرار کنم.
«اخلاق مهندسی، در کشور ما هنوز تولد نیافته است.»
ولی ما امیدواریم. دلیل این امیدواری اخباری است که گاهی در گوشه و کنار این مملکت میشنویم. خبر ذیل از آنگونه اخبار است. هرچند تجربههای گذشته ازاینگونه اخبار، ما را بر این امیدواری محتاط کرده است.
خبر آن است که
اجلاس اخیر هیئت عمومی سازمان نظاممهندسی ساختمان، طبق بیانیهای از شورای مرکزی آن سازمان درخواست مینماید که مواردی را افزون بر «خطمشی کاری و راهبردهای عملی سازمان نظاممهندسی ساختمان» موردتوجه و پی گیری قرار دهد.
ادامه مطلب ...موضوع مورد نظر در این یادداشت، اگرچه در کل شاخه های اخلاق کاربردی مطرح می شود، ولی حقیر مورد را به طور خاص در اخلاق مهندسی( حرفه ای) طرح می کنم.
مقدمه:
اخلاق کاربردی در دوره جدید خود( برخی عمر اخلاق کاربردی در شکل جدید را به سه دوره تقسم می کنند) بر ایجاد استقلال برای فاعل اخلاقی تأکید می کند.
نمونه این تأکید را در عبارت ذیل مشاهده می کنید:
«در دیدگاه ما هدف مطالعه اخلاق مهندسی این است که توانایی شخص برای حل تعارضات اخلاقی در مهندسی ارتقا یابد.هدف نهایی، افزایش استقلال(حودمختاری) اخلاقی است. خودمختاری به معنای استقلال یا اختیار تصمیم گیری در کارها است.خودمختاری اخلاقی می تواند به توانایی یا عادت تفکر منطقی در مورد مسائل اخلاقی بر اساس حساسیت های اخلاقی اطلاق شود.»(مارتین،مایک دبلیو، شینزینگر،رونالد. اخلاق در مهندسی)
برای توضیح مطلب مورد نظرم از یک مسأله در اخلاق حرفه ای شروع می کنم.
ادامه مطلب ...آیت الله محی الدین حائری شیرازی عضو مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه سابق شیراز در مورد فقه محیط زیست و نقاط قوت و ضعف در این زمینه گفت:
«در اسلام قانون این بود که هر کس زمین مرده ای را زنده کند، زمین مال اوست. بر این اساس عده ای آمدند به عنوان احیا در زمین هایی جو می کاشتند و یا سنگهای داخل آن را جمع می کردند و بعد بنام خودشان می کردند و مالک می شدند و بعد می آمدند تغییر کاربری به مسکونی می دادند و کل پول را در مال دیگری وارد می کردند و ثروت های نامشروع درست می کردند. پس این قانون با این کلیت نمی توانست عمل کند. نتیجه این شد که واگذاری زمین متوقف شد. وقتی واگذاری زمین متوقف شد نتیجه این شد که درختکاری رشد نکرد.
ادامه مطلب ...