در باب صلاحیت های مدرس اخلاق مهندسی: چه کسی می تواند اخلاق مهندسی درس بدهد؟

 دیویس در همایش IEEE  در سال 2011  در مورد ویژگی های یک پژوهشگر اخلاق مهندسی گفته بود او باید فلسفه (اخلاق) بداند، با اصول و تاریخ مهندسی آشنا باشد و بتواند با مهندسان سخن بگوید. یعنی توانایی درک  و همزبانی با مهندسان را داشته باشد. دیویس در مورد ویژگی سوم تاکید کرده بود. 

امروز مطلب جالبی ازکتاب  ریچارد باوم خواندم.  باوم در سال 1980 اولین تحقیق در مورد آموزش اخلاق مهندسی در آمریکا را با نوشتن کتابش رقم زد. شاید بشود این کتاب را  اولین منبع برنامه ریزی درسی برای اخلاق مهندسی به حساب آورد. در این کتاب، نویسنده ویژگی هایی برای کسی که میخواهد مباحث اخلاق مهندسی را در بین یک گروه مطرح کند بر می شمارد. یکی از این ویژگی ها این است که او باید درک مناسبی از حرفه مهندسی داشته باشد. حال چه کسی درک مناسبی از حرفه مهندسی دارد. او  درک حرفه مهندسی را منوط به درک چند عنصر می داند:

1- تعریف مهندسی

2-ساختار و نقش جوامع حرفه ای

3-نحوه ارتباط حرفه مهندسی و کدهای اخلاقی 

4-ویژگی های مهندسان و دانشجویان مهندسی

5-چگونگی آموزش مهندسی

با این توجه، من به سوال اصلی  که صلاحیتهای مدرس اخلاق مهندسی چیست می پردازم.یکی از ویژگیهای مدرس اخلاق مهندسی از نطر  باوم فهم "حرفه مهندسی" است.  از نظر او  برای این مقصود، مدرس اخلاق مهندسی باید بداند مهندسی  چیست؟ مهندسان و دانشجویان مهندسی چه ویژگی هایی دارند (عموما با معاشرت و حضور در فضاهای آموزشی و فنی اتفاق می افتد.)، آنها عموما چه درس هایی می گذرانند؟ شیوه های آموزش مهندسی چیست؟ شیوه های استدلال آنها چگونه است؟ سازمانهای حرفه ای آنها چطور؟ سازمانهای حرفه ای مهندسی چه ماهیتی دارند؟ نحوه ارتباط مهندسان با سازمانهای حرفه ای چگونه است؟ و بالاخره این که نقش کدهای اخلاقی در حرفه و فعالیت های مهندسی چیست. 

عمده سخن من در این یادداشت کسانی هستند که دانش اموخته علوم انسانی بوده و  در طلب تدریس اخلاق مهندسی هستند، یا مدیران و برنامه ریزانی که در فکر تعبیه درس اخلاق مهندسی در دانشگاه ها هستند. به نظر من، تدریس فارغ التحصیلان فلسفه اخلاق یا اخلاق کاربردی می تواند درست و بجا باشد ولی باید مراقب باشید که برای تدریس اخلاق مهندسی، یکی از امور مهم، شناخت نسبت به موضوعات بالاست. با این سخن، افراد فقط به واسطه آشنایی با فلسفه اخلاق، اخلاق کاربردی و یا احیانا اخلاق اسلامی، صلاحیت تدریس این درس را نخواهند داشت. پس مدیران آموزشی برای پذیرش این افراد و اجازه تدریس،باید توانایی در موضوعاتی دیگر از جمله امور بالا را احراز کنند. 

با آرزوی سلامتی و موفقیت روز افزون

معرفی برنامه درسی اخلاق مهندسی در دانشگاه صنعتی دلفت هلند

سلام.

بعضی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی مهندسی ما در ایران نمی دانند که چطور اخلاق را در آموزش های مهندسی خود بگنجانند. دانشگاه صنعتی دلفت، که دانشگاهی پیشرو در اروپاست و طبق QS  رتبه دهم جهانی را در بین دانشگاه های مهندسی اخذ کرده،  از پیشگامان آموزش و پژوهش در رشته اخلاق مهندسی- یا اخلاق تکنولوژی- است. به نظر من، آشنایی با برنامه آموزش اخلاق در این دانشگاه می تواند راهنمای بسیار خوبی برای برنامه ریزان درسی ما در این حوزه باشد. برای آشنایی با این برنامه، وب سایت ذیل را که حاوی مطالب گسترده ای از اقدامات گروه اخلاق این دانشگا ه است به مخاطبان عزیز این صفحه معرفی می کنم .

وب سایت اخلاق در دانشگاه صنعتی دلفت

معرفی کتاب جدید در اخلاق فن آوری

 

این کتاب ، از بهترین کتاب های درسی در این حوزه به شمار می رود. هم اکنون این کتاب در برخی کشورهای دنیا تدریس می شود. مترجم آن، آقای دکتر مهدی کفایی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود، علاوه بر آن که  تلاش داشته ترجمه دقیقی از کتاب ارائه کند، در پاورقی نیز برخی دیدگاه های اخلاقی دیگر را ارایه نموده است. از ارزشهای دیگر این کتاب، مقدمه مولفان به ترجمه فارسی کتاب است که متاسفانه کمتر در ایران متداول است. مطالعه این کتاب ارزشمند را به دوستداران اخلاق فن آوری و مهندسی توصیه می کنم.

سمینار اخلاق مهندسی: ارزشها در طراحی