اخلاق مهندسی در انگلستان از اوایل دهه 2000 مطرح شد. شاید بیست و پنج سال بعد از آمریکا.
در این چند روز، به مناسبتی کنجکاو شدم ببینم که اخلاق مهندسی در این کشور پیشرو اروپایی چگونه پی گیری میشود.
سعی کردم اطلاعات تمام دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی را که در حوزه اخلاق حرفه ای کار می کنند بر روی وب سایتشان دنبال کنم. طبق معمول اخلاق پزشکی مورد توجه ویژه این مراکز بود. البته در حوزه اخلاق کاربردی وب سایت دانشگاه های برایتون، هال و لیدز نشان می داد که این دانشگاه ها دارای مراکزی پژوهشی ر این حوزه کاربردی هستند. ولی جالب ان که در حوزه اخلاق مهندسی فقط دانشگاه لیدز فعال بود . در واقع، این دانشگاه مرکزی دارد بنام مرکز کاربردی اخلاق بین رشته ای که حتی دوره هایی مثل کارشناسی ارشد پژوهش محور در گرایش اخلاق حرفه ای را هم ارائه می کند.
متاسفانه اثری جدی در حوزه اخلاق مهندسی در این کشور نیافتم. وقتی که شما وبسایت آکادمی سلطنتی مهندسی انگلیس رو مشاهده می کنید در مورد اخلاق مهندسی با چند لینک دانلود دراخلاق مهندسی برخواهید خورد. لینک کتابی را هم خواهید دید که به عنوان منبع معرفی می شود ولی فقط 35 صفحه دارد و تنها یک معرفی ناقص از این شاخه علمی است.
شاید چاپ کتاب «اخلاق در کار و پژوهش مهندسی» (نوشته کارولین ویت بک) در دانشگاه کمبریج مثل من شما را به اشتباه انداخته باشد که اخلاق مهندسی در انگلیس بارور شده و مورد استقبال است، ولی باید بدانید که نویسنده محترم این کتاب استاد دانشگاه کیس وسترن ریزرو در ایالت اوهایوست و نه جایی مثل کمبریج یا آکسفورد.
بگذریم. خلاصه سخن آن که اگر سری به انگلستان زدید و بخواهید با افرادی دانشگاهی در مورد اخلاق مهندسی گپ بزنید، بدانید که فقط این دانشگاه لیدز است که مقصد شماست. دو سه استاد جوان در مرکز اخلاق بین رشته ای بدشان نمی آید که از آنها سوال کنید که دلیل این رخوت چیست؟ شاید به قول مایکل دیویس تعریف آنها از حرفه یک چیز دیگر است.
باید اعتراف کرد که هلند در اروپا همچنان پیشتاز است.... راستی ما چطور؟
چند آدرس در این مورد:
http://www.leeds.ac.uk/arts/info/125160/inter-disciplinary_ethics_applied_centre
http://www.raeng.org.uk/policy/engineering-ethics/ethics
http://www.raeng.org.uk/publications/reports/engineering-in-society
در نامه عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی به مهندسان کشورادامه آمده است:
بسمه تعالی
همکاران گرامی، مهندسان عزیز
خواهران و برادران
با سلام و عرض ادب
به یقین مهندسان نقشی بی بدیل در توسعه و آبادانی کشور و نوسازی آن داشته‌اند. هم چنین نقش مهندسان در استقرار دولت - ملت مدرن ایران، تحولات سیاسی و اجتماعی پس از مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی، دوران دفاع مقدس و استقرار و پایداری جمهوری اسلامی نیز غیر قابل چشم پوشی است. اینک در شرایط سخت پس از تحریم باید آماده شویم که در جهت توسعه ایران و افزایش قدرت رقابت‌پذیری آن در سطح جهانی ایفای نقش کنیم و آنچه در توان داریم در راه افزایش رفاه اجتماعی و برگشت زندگی ایرانیان بکار بندیم. لیکن همه اینها در گرو افزایش سرمایه اجتماعی مهندسان ایران در سطح‌های ملی و بین‌المللی است. از این رو به پیوست پیش‌نویس اصل اخلاق حرفه‌ای و شئون مهندسی را که چند سال پیش تهیه کرده بودم جهت نظرخواهی به سمع و نظر شما عزیزان می‌رسانم.
یقینا مشارکت فعال شما و اظهار نظرهای سازنده‌تان در جهت ایجاد اجماع مهندسان و غنای آن موثر خواهد بود. در ادامه این اصول باید در قالب دستورالعملی رسمی، ضمانت اجرایی پیدا کند و معدود عهدشکنان احتمالی در سیستم انتظامی مورد مواخذه و محکومیت قرار گیرند.
امید که بدین ترتیب به اتفاق برای اعتلای اخلاق مهندسی در ایران پایه‌ای مستحکم بنا نهیم.
با سپاس- عباس آخوندی
وزیر راه و شهرسازی
۱۳۹۴/۰۶/۱۷
مقدمه
تیرماه سال گذشته، در همین صفحه مطلبی تحت عنوان « خبر: اخلاق مهندسی در بیانیه پایانی اجلاس هفدهم هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان» پست کردم و ابراز امیدواری کردم که با تاکیدی که این بیانیه راجع به اخلاق حرفه ای دارد، می توان به تغییر در گسترش اخلاق مهندسی ساختمان امیدوار بود.
حالا یک سال گذشته است. می خواهیم سوال کنیم که در طی این یک سال بزرگترین سازمان حرفه ای کشور چه کرده است. این سوال زمانی پر رنگ تر می شود که بدانیم طی همین دو روز پیش اجلاس هجدهم در اردبیل برگزار شد و در قطعنامه پایانی، باز هم توجه به اخلاق حرفه ای تاکید گردید.
ادامه مطلب ...کارگاه های آشنایی با اخلاق مهندسی، در کنار کلاس های آموزشی نقش بسزایی را در آموزش ایفا می کنند. سعی می کنم در این نوشته با تجربه اندکی که در این حوزه دارم، انوع کارگاه هایی را که هم اکنون می توان در این رشته در کشور برگزار کرد استحصا کرده و نکاتی را طرح کنم
.
انواع
کارگاه با توجه به مخاطبان:
1-کارگاه برای اساتید رشته های مهندسی
2-کارگاه برای دانشجویان رشته های مهندسی
3-کارگاه برای مدیران( گروه ها و سازمان های) مهندسی
4-کارگاه برای مهندسان حرفه ای
گفتند پژوهشکده ها باید استقلال مالی داشته باشند.
گفتیم آخر اخلاق و فلسفه که پول درآور نیستند. از کجا؟
گفتند یکی دو سال مهلت می دهیم تا خودکفا شوید.
گفتیم چشم.
گفتند چشم انداز یک و سه ساله؟ گفتیم آماده است.
نه بودجه دادند، نه نیرو... نیرو معرفی کردیم، گفتند تا مدتی فعلا دست نگه دارید.
بالاخره پس از مدتها انتظار خبرمان کردند....
ادامه مطلب ...